گردشگری رویداد محور (ایونت گردی)

امروزه جشنواره ها و رویدادهای ویژه یكی از روبه رشدترین بخشهای تجارت گردشگری هستند . از آنجا یی كه رویدادها الزاماً نیازمند تحولات زیرساختی نمیباشند، از منظر توسعه پایدار می تواند نقش برجسته ای در ترویج برنامه های فرهنگی و طبیعت گردی داشته و بدین ترتیب در حفاظت از جنبه های فرهنگی و زیست محیطی مقاصد گردشگری نقش قابل توجهی داشته باشد.

مزایای جشنواره ها و رویدادهای ویژه در مناطق روستایی و شهرهای كوچك از اهمیت بیشتری برخوردار است. نقش این رویدادها بویژه از بعد بهبود كیفیت زندگی به واسطه تقویت اقتصاد محلی، اشتغالزایی، توسعه مقاصد روستایی، ارتقای فرهنگ و تاریخ بومی و فراهم آوردن فرصتهای تفریحی، فرهنگی و آموزشی برای ساكنین، پروراندن حس غرورملی، كمك به حفاظت از محیطهای طبیعی و اجتماعی و فرهنگی حساس، سهیم بودن در توسعه پایدار منطقه و ایفای نقش به عنوان مقصدی برای بازدیدكنندگان واجد اهمیت است . هدف اساسی جشنواره های محلی تنها به بازآفرینی روح جشن های قدیمی و اجراهای سنتی محدود نمیشود بلكه پیام آموزشی برای نسلهای جدید به همراه دارد تا بیشتر درباره آداب و رسوم و فرهنگ خود بیاموزند و آن را حفاظت كرده و تداوم بخشند.

يانژكو، مولز و ريچي (2002) در بررسی اثرات اقتصادی رویدادها و جشنواره ها عنوان میكنند كه رویدادها با ایجاد تنوع در محصولات گردشگری به برطرف نمودن مشكل فصلی بودن، توزیع عادلانه پول، افزایش فرصتهای شغلی تمام وقت، افزایش طول اقامت گردشگران و افزایش در پرداختی گردشگران در آن منطقه كمك میكنند، همچنین موجب افزایش آگاهی در رابطه با مقصد، عرق ملی و همبستگی جامعه محلی میگردد. البته به عقیده آنها این تأثیرات با توجه به اندازه و مقیاس رویداد از رویدادهای مبتنی بر جامعه محلی مانند یك نمایش فرهنگی تا رویدادهای بزرگ مانند المپیك متفاوت است.

گتز (2008) گردشگری رویداد را به عنوان یكی از اشكال سفر با علایق ویژه نام میبرند كه در آن فرد برای دیدن یك رویداد، سفر میكند و یا در حین سفر خود از رویدادی بازدید میكند و رویدادهای ویژه را به عنوان شكل خاصی از جاذبه گردشگری در طیف گستردهای از رویدادهای كلان همچون المپیك و نمایشگاه های بین المللی تا جشنوارههای محلی می داند . از طرفی می توان جشنواره ها را در گروه منابع فرهنگی قرار داد و از سوی دیگر جشنواره های روستایی را به عنوان یكی از فعالیتهای مسافر در مناطق روستایی بر شمرد . هدف از برپایی رویدادهای ویژه در قالب گردشگری رویداد را میتوان شامل: گسترش فصل رونق گردشگری در منطقه در طول سال، افزایش تقاضای گردشگری در منطقه، جذب بازدیدكنندگان خارجی و ایجاد تصویرذهنی مطلوب برای یك مقصد دانست. 

تعریف رویداد یا ایونت

بر اساس تعریف سازمان كارگروه ملی دادههای گردشگری کانادا :

«رویداد ویژه یك جشن یا نمایشی از برخی موضوعات است كه برای مدت زمان محدود، سالانه و یا با تكرار كم رخ میدهد و عموم مردم به آن دعوت میشوند. واژه «جشن» كه به فارسی امروز به معنی «آئین های شادمانی» است، از واژه «یسن/ یسند « اوستایی و «یزسن» پهلوی به معنی ستایش و پرستش است و همچون بسیاری از آئین های ایران باستان، رنگ دینی به خود گرفته است. امروزه در ایران جشن های آئینی و جشنواره های بسیاری كه هر كدام بر اساس آئین، سنت و یا عقیده مردمان خطه ای از كشور در دوران كهن شكل گرفته است ، وجود دارد كه در فهرست آثار ملی ایران میراث فرهنگی ناملموس در دفتر ثبت آثار و حفظ و بقای میراث معنوی و طبیعی ثبت شده اند و سالانه در مناطق مختلف كشور برگزار می شود

عوامل انگیزشی رویداد

عوامل انگیزشی رویداد تا به امروز مقیاس یكسان و مشخصی برای سـنجش انگیـزش بازدیدكننـدگان رویـد اد وجـود نـدارد.

بر اساس برخی تحقیقات در این حوزه، بعضی از عوامل انگیزشی مختص آن رویداد و فضای آن و یا ماهیت بازدیدكنندگانی است كه جهت بازدید از آن حضور می یابند و در عین حال برخی از عوامل در بین مطالعات مختلف به شكل ثابت تكـرارشده اند ، بـه عبـارتی انگیزه هایی از بازدیدكنندگان در بین رویدادهای مختلف و بدون در نظر گرفتن موضوع و بستر فرهنگی و جغرافیایی آن رویداد، یكسان و جهانی است.

نتایج تحقیقات انجام شده نشان می دهد که مهمترین عوامل انگیزشی بازدیدكنندگان رویدادهای ویژه فرهنگی عبارتند از:

1- تازگی رویداد: میل به جستجوی تجربیات جدید و متفاوت به وسیله سفرهای تفریحی، بطوریكه با نیاز به تجربه كردن شور و هیجان، ماجراجویی و شگفتی همچنین تسكین ملالت و خستگی برانگیخته میشود.

2- با هم بودن خانواده: میل به ارتقا ی روابط خانواده (همان)

3- اجتماعی شدن: میل به تعامل با یك گروه و اعضای آن و یا مشاهده آنها 

4- گریز: میل به گریز از مشكلات زندگی و تسكین استرس روزانه (همان)

5- هیجان: میل به تجربیات هیجان آمیز و تحریك كننده 

6- اكتشاف فرهنگی: به محتوای غنی فرهنگی جشنواره باز میگردد.

منبع : فصلنامه علمی ـ پژوهشی و بين المللی انجمن جغرافيای ايران

مقاله گردشگری رویداد راهکاری جهت توسعه اقتصادی پایدار در جوامع محلی

نویسنده : روزبه میرزایی